Yaylalarımızın tarihinin çok yeni olduğunu, Fetih (M.S.1461)’den sonra kurulduklarını, çevremizde; önce Dumanlı (Evoşkâ), sonra Yeditepe (Çahmut),daha sonra da Bayraklı (Mahakambos), Çukurçayır (Tufa), en sonra da Kurtdağı (Eğridere Çahmutu) yaylalarının kurulduğunu; Kurtdağı Yaylası’nın çok yeni olduğunu ve 75 yıl önce kurulduğunu belirtmiştik. Canlı kaynaklarla sabit olan bu tarih, daha sonra irdelemeye çalışacağımız çevremizin geçmişine, geçirdiği değişime, kültürümüzün kökenlerine ve yöremizde rastlanan Arkaik Lâtin ve Grek dillerinin kelime ağırlıklı kalıntılarına ışık tutması bakımından çok önemlidir.
Bu yazımızda konunun bu yönünden ziyade, Bayraklı Yaylamızın kendi içinde geçirdiği tarihi değişim ve gelişim üzerinde durmaya çalışacağız. Özellikle mülkiyetin evrimini, el değiştirmesini belirterek tarihe not düşmeye çalışacağız.
Bayraklı Yaylamız da kendisinden önce kurulan Dumanlı ve Yeditepe Yaylaları gibi karma bir şekilde kurulmuş, daha sonra ise Dumanlı Yaylasındakilerle Bayraklı Yaylasındakiler arasında adeta trampa (değiştirme) yapılması suretiyle bugünkü hallerini almışlardır.
Bu durumu yaylamızın evlerini tek tek ele alarak şöyle belirtebiliriz:
NO ŞİMDİKİ SAHİBİ ÖNCEKİ SAHİBİ-SAHİPLERİ
01 Fatma Akyüz (Keskin) Mandoğlarından miras olarak Yusuf Akyüz’ün annesine geçmiştir.
02 Yusuf Akyüz Bu hane başından itibaren Akyüz (Şerifoğulları) Ailesi’ne aittir.
03 Bahadır Akyüz Bu hane de diğerine bitişik olarak kuruluştan beri Akyüzlerindir.
04 Gavuşoğulları Mehmet ve İsmail Arslantürklerin eski yaylaları da el değiştirmemiştir. Başından beri Gavuşoğullarına aittir.
05 Alay Arslantürk Dişlioğullarından Fadimeden Arslantürklere geçmiştir.
06 Emrullah Bilindiği kadarıyla Emrullah Mehmet Atalay’ın mülkü de el değiştirmemiştir.
07 Ahmet Akyüz Burası diğer arazilerine bitişik olarak başından beri Akyüzlerindir.
08 Bekir Yılmaz Telli Arif’in kızı eşinden, miras yolu ile Aziz Yılmaz (Yunus)’a geçmiştir.
09 Talip Aydın Kuruluşta Kofaliların iken 1960 lı yıllarda Talip Aydın tarafından satın alınmıştır.
10 Ali Aydın (Hafız Oğlu) Keski Süleyman’dan satış yolu ile Talip Aydın geçmiştir.
11 Mustafa Arslantürk Cincilerden Keskilere geçmiştir.
12 Mustafa Keski Cincilerden Keskilere onlardan miras yolu ile Zekeriya Oğlu Mehmet Taka’ya O’ndan da satışla tekrar Mustafa Keski’ye geçmiştir.
13 Mehmet Tuncer Kayınpederi Mustafa Keskinin yerinde ev yapmıştır.
14 Süleyman Keski Telli İbrahim’den Keskilere geçmiştir.
15 Abidin Baştürk Kıbılıkoğlu Kamile Gürsoy’dan satın alınmıştır.
15 Mustafa Gürsoy Yaylanın kuruluşundan beri Gürsoylara aittir.
16 Ahmet Başoğlu Kayran Köyünden Mollar’dan satınalınmıştır.
17 Mehmet Başoğlu Yaylanın kurulrşundan itibaren kendilerinin (Mollaismaillerin) dır.
18 İhsan Başoğlu Burası da sürekli Başoğullarının (Mollaismailoğullarının) dır.
19 Yakup Takaoğlu Dede malıdır, el değiştirmemiştir.
20 Süleyman Taka Dede malıdır, el değiştirmemiştir.
21 Çifoğulları Dede malıdır.
22 Kâmil Çiftçiler Anne tarafından (Dehasanoğlu) Kâmil ve kardeşlerinin dede malıdır.
23 Rendeciler Dede malıdır.
24.Hasan Kaba Cevahiroğullarından Bunburanın iken miras yolu ile Hasan Kaba’nın babasına geçmiştir.
25 Hüseyin Taka Kayran Köyünden Gürsoy (Kıbılık) lardan satınalınmıştır.
26 Karahasanlar Dede malıdır.
27 İsmail Rendeci Dede malıdır.
28 İbrahim Arslantürk Dede malıdır.
29 Süleyman Ömerefendioğlu Sait Kılıçoğlu (Saat Kofali)’ den miras yolu ile Hasan Arslantürk’e O’ndan satış yolu ile Ali Aydın (Temellioğlu)’a O’ndan da Süleyman Ömerefendioğlu (Çeyrek)’ e geçmıştır.
30 Bilâl Aydın Satış yolu ile, Dursun Ali Arslantük’ten (Hemide Osman Oğlu) Yaşar Aydın’a O’ndan da Bilâl Aydın’a geçmiştir.
31 Osman Arslantürk Kayran Köyünden Hacı Ali Oğlu Hamit Akdoğan’dan satınalınmıştır.
32 Kemal Taka Arslantürklerin dede malıdır. Süleyman Arslantürk’ten satış yolu ile Kemal Taka’ya geçmiştir.
33 Ali Aydın (Usta Mehmet) Kofali Mehmet Kılıçoğlu’ndan satınalınmıştır.
34 Mehmet Aydın Dursunbey Tuncer’den satınalınmıştır.
35 Mustafa Aydın Koçot Mehmet Atalay’ın destek ve himayesiyle Babaları Süleyman Aydın (Usta Mehmet) tarafından 1930 lu yıllarda mera çevrilerek yapılmıştır.
36 Hasan Ömerefendioğlu Dede malıdır.
37 İbrahim Atalay (Koçot) Dede malıdır.
38 Ahmet Ziyauttin Karaoğlu İlk elden bu aileye aittir.
39 M. Zekeriya Tekke (Taka) Arsası Karalardan satınalınmıştır.
40 Hulüsi Aydın (Dilaver) 3 parsel halinde; Kayranlı Kocahüseyinler, Gürsoylar (Küçük İbrahimler)ve Akdoğanlar (Bakırcı) dan satınalınmıştır.
41 Alay Kılıçoğlu Villasının arsası Hulüsi Aydından alınmıştır.
42 M.Zeki Doğan (Atmacalar) Dede malıdır.
43 M.Nuri Akdoğan (Şikon) Dede malıdır.
44 Süleyman Kayalar Dede malıdır yarısı Çavuş Kayalardan satın alınmıştır.
45 İhsan Başoğlu Kuruluşta Rendecioğlu Süleyman Efendiye ait iken satış yolu ile Esat Taka’ya O’ndan da Süleyman Kayaya geçmiştir. Kayınpederinin izniyle İhsan Başoğlu da aynı arsada ev yapmıştır.
46 Çiftçiler (Kuhz) Abdurrahman Oğullarından Cemile ile Zeliha’dan miras yolu ile Zelihanın çocukları Çiftçilere geçmıştır. Bir zamanlar Cemile Beyi Mandoğlu Ahmet Aga ile burada oturduğu için Ahmet Aga’nın zannediliyor ise de öyle değildir.Bu yerin evveliyatı yaylanın kuruluşunda Abdurrahmanoğullarına aittir.
.47 Kâzim Kaya Bu yayla da yaylanın kuruluşunda Abdurrahmanoğullarından Abidin Baştürk ve amcalarının iken satış yolu ile Kayalara geçmiştir.
48 Hasan Taka Bu yer yaylanın kuruluşundan beri Taka Hasanefendilere aittir. Son yıllarda Halil İbrahim Karaoğlu dayılarının müsaadeleri ile aynı arsada ev yapmıştır.
49 İsmet Tuncer Kasaplardan miras yolu ile Hudek İlyas Efendiye geçmiştir.
50 Salih Karaoğlu Kuruluşundan beri bu aileye aittir.
51 Mollaömerler Molaismail Oğlu Rafet Başoğlu’ndan satış yolu ile Mollaömeroğlu Zihniye Tuncer’e geçmiştir.
52 Ahmet-Mehmet Rendeciler Dede malı olarak Rendecilere aittir. Akrabalarının başka illere göç etmeleri üzerine Kasım Rendeci tarafından satın alınarak çocuklarına tahsis edilmiştir.
53 Cevahirler Dede malıdır, el değiştirmemiştir.
54 Tellioğulları Yayla kurulalı kendilerinindir.
55 Kâmil Çiftçi Başlangıçta Aslan Taka’ya ait olan bu mülk, sırası ile Hüseyin Taka’ya, O’ndan Cevahiroğlu Necati Seçilmiş’e, O’ndan Kuhzoğlu Hafus İbrahim Çiftçi’ye, O’ndan Ustamehmet Oğlu Süleyman Aydın’a ve nihayetinde O’ndanda Kâmil Çiftçi’ye satılmıştır.
56 Muammer Atalay Dede malıdır.
57 Ahmet Atalay Dede malıdır.
58 Mustafa-Ali Taka Dede malıdır.
59 Ömer-Adil Tuncer Dede malıdır.
60 Ahmet Seçilmiş Osman Oğlu Şahmeran Taka’dan satınalınmıştır.
61 Osman Taka Dede malıdır.
62 Ahmet Çiftçi (Kuhz) Evveliyatı Osman Takaya ait iken İrfan Taka’dan satış yolu ile Öğretmen Ali Taka’ya, O’ndan da Ahmet Çiftçiye geçmiştir.
63 Aliaga Mehmet Aydın Miras yolu ile Deberoğullarından Müslim Aydın ve kardeşlerine geçtikten sonra Mehmet Aydın’a satılmıştır.
64 Deberoğulları Dede malıdır, yaylanın kuruluşundan beri onlarındır.
65 Ali Rıza Mutlu Deberoğullarından Annesi Mevlüde Mutlu’dan miras yolu ile Ali Rıza Mutlu’ya geçmiştir.
66 Ali Kaya Dede malıdır.
67 Alibey Kaba Köylünün tahsisi ile Alibey Kaba tarafından mülk haline getirilmiştir.
68 Ahmet Çifoğlu Annesi tarafından Dedesi Mahmut Kabaoğlundan satınalınmıştır.
69 Süleyman Rendeci Tellioğullarından miras yolu ile Mikdat oğlu Ahmet Çiftçiye, O’ndan da satış yolu ile Süleyman Rendeci’ye geçmiştir. Kendisinin müsaadesi ile Damadı Öğretmen Mevlüt Arslantürkoğlu’da aynı yerde ev yapmıştır.
70 Camii Lojmanı 1980 li yıllarda tapu tescili ile inşa edilmiştir.
71 Zihni Kaya Hudekoğullarından Mollaömer Numan Efendiye ait iken satış yolu ile Kayaoğlu Muslim Efendi’ye geçmiştir.
72 Mehmet Aydın (Çeyrek) Satış yolu ile Haseki (Hasgiyer) lerden Öğretmen Kâzım Kaya’ya, O’ndan da Çeyrekoğlu Mehmet Aydın’a geçmiştir.
73 Esat Taka Rendecioğlu Hasandan satış yolu ile Esat Takaya geçmiştir.
74 Muslim Şenoğlu Senatör Refet Rendecilerden satış yolu ile Kofalioğulları (Kılıçoğulları) na Olardan da aynı yolla Muslim Şenoğlu’nageçmiştir.
75 Kasaplar Yaylanın kuruluşundan beri kendilerine aittir.
76 Cafer Aydınlar Burası da kuruluştan beri Aydınlarındır.
77 İsmet Tuncer Satış yolu ile Hudekoğullarından Kundurap Oğlu Mustafa Gezginden satış yolu ile İsmet Tuncer’e geçmiştir.
78 İbrahim Tuncer İsmet Tuncer’den alınan arsa üzerine evini inşa etmiştir.
79 Mustafa Tellioğlu Şerifoğullarından (Kuskar) Osman-Mahmut Akyüz ve kardeşlerine ait iken satış yolu ile Mustafa Tellioğlu’na geçmiştir.
80 Ahmet Faik Arslantürkoğlu Tellioğlu Mustafa’dan aldığı arsa üzerine evini inşa etmiştir.
81 Mustafa Şenoğlu 1900 lü yılların başında Kırıkkaleye yerleşen Dedemehmetoğullarından satınalınmıştır.
81 Enver Şenoğlu Yaylanın kuruluşundan beri Şenoğlarınındır.
82 Mehmet Ali Çiftçi Dede malıdır.
83 Ali-Yusuf-Ayhan Takalar Çiftçioğullarının iken miras ve satış yolu ile Takalara geçmiştir.
84 Enver Şenoğlu Dede malıdır.
85 Mustafa Korkmaz Dede malıdır, el değiştirmemiştir.
86 Mutlular Yaylanın kuruluşundan beri bu aileye aittir. Ancak Korkmazlarla Ahmet Efendi arasındaki çayır Salih Efendi tarafından başka illere göç eden Mollaismaillerden satın alınmıştır. Üzerindeki obayı da Koçot Mehmet Efendi satın alıp kendi mülküne taşımış ve orada bina etmiştir. Halihazır obaları o obadır.
87 Ramazan Taka Dayılarının muvafakatı ile inşaatını yapmıştır.
88 Ömer-Numan Aydın Satış yolu ile Mandoğulları (Şenoğulları)’ndan Mustafa Kasapoğluna(Hubur) Onlardan da aynı yolla Mehmet Aydın’a geçmiştir.
89 Saih Efendi (Mutlu) Dede malıdır el değiştirmemiştir.
90 Kayalar Dede malıdır.
91 Mustafa Kaba Satış yolu ile Hasekilerden Veysel Kasapoğlu’na, Ondan da aynı yolla Mustafa Kaba’ya geçmiştir.
92 Ahmet Aydın Karahasanoğullarından Ahmet Aydın’a (Aliaga) geçmiştir.
93 Ahmet Tuncer Köylünün tahsisi ile 1900 lü yılların ilk yarısında Süleyman Kasapoğlu (Hubur) tarafından mülk haline getirilmiş daha sonra Hoca Ahmet Tuncer’e satılmıştır.
94 Ömer Aydın (Temelli) Köylünün tahsisi ve Koçot Mehmet Atalay’ın desteği ile 1900 lü yılların ilk yarısında çimenden mülk haline getirilmiştir ve el değiştirmemiştir.
Son elli yılda 80-90 hane olarak hayatiyetini sürdüren yaylamız son yıllardaki rağbetle yüz haneye yaklaşmış bulunmaktadır. İlk zamanlarda basit ahşap obalardan oluşan yayla elveririmiz zamanla dört odalı evlere, günümüzde ise çok katlı betonarme binalara dönüşmüştür.
Bir diğer önemli husus da eski yayla evlerimizin – ki bunlardan bir kısmı halen hizmet vermektedir; Mutluların, İbrahim Atalayların evleri gibi – top sahası gibi yaylaya çok yakın yerlerden kesilen ağaçlarla inşa edildiği olgusudur. Aradan geçen yüz yılın, ormanı yürüyerek iki saatte varılacak şekilde yaylamızdan uzaklaştırdığı gerçeğidir. Bunda en önemli etken ormanın kamu malı olması olsa gerek. Zira yakın zamana kadar vatandaşın özel mülkiyetinde olan köy ve kom ormanları tükenmek şöyle dursun artarak evlerimize kadar girmiştir. Yeni uygulamalarla köylerimiz orman köyüne, ormanlarımız da kamu ormanlarına dönüştürülmüştür. Umulur ki köy ve kom ormanlarımız da kamunun elinde heder olmaya.
Evet Değerli Taşörenliler, güzel yaylamız Bayraklı’nın özel tarihi gelişimi de üç aşağı beş yukarı böyle cereyan etmiştir. Çevrenin bu en güzel yaylasını bize kazandıran dedelerimizi ve ninelerimizi rahmetle anarken, çağdaş ve gelecek neslimizin köyüne, yaylasına, vatanına ve yurduna sahip insanlar olmasını dileyelim.
Ahmet MUTLUOĞLU
Çamlıca, 15. 02. 2012
KAYNAKÇA:
- Havva Kılıçoğlu (Aydın), Ali Osman Kızı (1905-…)
- Hulüsi Aydın, K3azım (1922-…)
- Bekir Yılmaz, Aziz Oğlu (1926-…)
- İbrahim Atalay, Mehmet Oğlu (1929-…)
- Kemal Tekeoğlu (Taka), Hüseyin Oğlu (1933-…)
- Lütfiye Mutluoğlu, Numan kızı, (1933-…)
- Safiye Tuncer, Mustafa Kızı (1934-…)
- Feride Tuncer,Ahmet Kızı (1934-…)
- Ahmet Başoğlu, Yusuf Oğlu, (1937-…)
- Mehmet Aydın, Süleyman Oğlu (1943-…)
- Kamil Baştürk, Abidin oğlu (1936-…)
- Mustafa Çiftçi (Kuhz), Mustafa Oğlu (1943-…)
